ربات ها و هوش مصنوعی هر روز پیشرفته تر از دیروز مرزهای اشتغال را در می نوردند و غالباً هزینه و تاوان آن را انسانهایی که شغل و منابع درآمدی خود را از دست می دهند پرداخت می کنند، حداقل این چیزی است که تاکنون نمایان است، مگر اینکه برای اشتغال به کار انسان ها، فرصت ها و زمینه های جدیدی ایجاد شده باشد.
در میدان احاطه بشر توسط انقلاب دیجیتالی و فناوری پیشرفته در دنیای امروز، هیچ بخشی نیست که به یکی از ابزار تکنولوژی هوش مصنوعی نیاز نداشته باشد. بخش مالی و بانکی، یکی از مهمترین بخش هایی است که به دلیل فشردگی و حجم سنگین تبادلات مالی و بانکی، بشدت تشنه این ابزارهای پیشرفته و هوشمند است.
مطالعات و بررسی های یک شرکت خدمات مالی آمریکایی به نام «ویلز فارگو» در این زمینه نشان می دهد؛ که جایگزینی ربات های هوشمند به جای انسان و سرعت کارآیی بالای آنها در آینده، به کاهش شدید تعداد کارمندان بخش بانکی و مالی آمریکا منجر خواهد شد.
به گزارش رویترز، این پژوهش پیش بینی کرده است که به واسطه جایگزین شدن هوش مصنوعی با انسان، در 10 سال آینده، در بخش مالی و بانکی امریکا حدود 200 هزار شغل برای کارمندان حذف خواهد شد. بر اساس این مطالعه، شرکت های مالی ایالات متحده آمریکا، برای فناوری های پیشرفته رباتیک سالانه حدود 150 میلیارد دلار هزینه می کنند که تخمین زده می شود، نیمی از این هزینه ها با کاهش تعداد کارمندان جبران خواهد شد.
همچنین برآورد می شود که در آینده تعداد مشاغل ثانویه، شعب و مراکز ارتباطی بانکی نیز، یک پنجم تا یک سوم کاهش یابد، اما مشاغل مرتبط با فناوری، فروش، خدمات و مشاوره کمترین آسیب را خواهند دید و بانکهای دارای فناوری پیشرفته با توجه به سرعت عمل ربات های هوشمند و نیز صرفه جویی در وقت و کاهش قابل توجه خطاها نسبت به کارکرد انسانی، حدود 30 تا 70 درصد هزینه های صرف شده برای خرید تکنولوژی هوشمند، را جبران خواهند کرد.
با بکارگیری ربات های هوشمند، می توان نیروی انسانی بانکها را به کارهای مهمتر هدایت کرد. در یک تجربه در شانگهای، که در نوع خود اولین بار است که در سطح جهانی آزمایش می شود، گروهی از ربات های هوشمند، اداره کامل یکی از شعبه های بانک «عمران» دومین بانک بزرگ چین را به عهده گرفتند و با فناوری های واقعیت مجازی و هوش مصنوعی پشتیبانی و مدیریت کردند. در این تجربه آزمایشی، فقط ربات های هوشمند بودند که با بکارگیری «سیستم تشخیص صدا» از مشتریان استقبال کرده و علاوه بر پذیرش آنان و ارائه و انجام خدمات بانکی کامل؛ از افتتاح حساب گرفته تا عملیات بستن حساب، پرداخت و انتقال پول و مدیریت مالی، به سؤالات آنها نیز به خوبی پاسخ دادند!
مشاغلی که جایگزین رباتیک ندارند
خلاقیت انسان هیچ محدودیتی ندارد. مهارتهای تفکر استراتژیک، رهبری، حل اختلاف، مذاکره، هوش هیجانی و همدردی از ویژگیهایی هستند که حداقل فعلا جایگزین رباتیک یا هوش مصنوعی برایشان وجود ندارد. از این رو برخی از مشاغلی که جایگزین رباتیک ندارند عبارتند از:
مدیر منابع انسانی: بخش منابع انسانی شرکت به مدیران انسانی برای مدیریت اختلافهای میانفردی نیاز دارد. انسانها مهارتهای استدلال دارند. رباتها نمیتوانند احساسات انسان را درک کنند؛ ازاینرو، حداقل در آیندهای نزدیک نمیتوانند مشاغل منابع انسانی را برعهده بگیرند. احتمال جایگزینی رباتها در این بخش تنها ۰/۵۵ درصد است.
نویسندهها: نویسندهها محتوای نوشتاری اصیل را ایدهپردازی و تولید میکنند و تمام بخشهای متن آنها منحصربهفرد است. ماشینها هرگز نمیتوانند مانند انسان اثری منحصربهفرد خلق و با انسانهای دیگر ارتباط برقرار کنند؛ زیرا نویسندگی به خلاقیت و همدردی نیاز دارد؛ درنتیجه، حداقل در آینده نزدیک رباتها جایگزین نویسندهها نخواهند شد.
وکالت: وکلا باید بهاندازه کافی باهوش باشند تا بتوانند قوانین را بهسود خود تفسیر کنند. ربات هرگز به چنین نقطه دقیقی در مباحثه و دفاع نخواهد رسید. رباتها از هوش هیجانی برای متقاعدکردن افراد بیبهرهاند و تنها در پردازش مدرک میتوانند به وکلا کمک کنند.
مدیریت کل: مدیران کل طیف گستردهای از کارها را انجام میدهند و باید تیمهای گسترده همکار خود را نیز ترغیب کنند. هر رهبری با مثلثی از مهارتهای رهبری در ارتباط است و هیچ فرمول مطلقی برای تبدیلشدن به بهترین رهبر یا الگوریتمی بنیادی وجود ندارد. رباتها نمیتوانند احساسات افراد و شرایط ذهنی آنها را درک کنند؛ درنتیجه، برای این شغل مناسب نیستند.
دانشمندان: ساعتها کار مستمر پژوهشی و کنجکاوی برای اختراعی جدید و بسیاری از ویژگیها دیگر را نمیتوان تنها با یک ماشین جایگزین کرد. رباتها تنها میتوانند در تحلیل دادهها به دانشمندان کمک کنند؛ اما نمیتوانند خلاقیت زیادی داشته باشند.
روانپزشکی: حتی بهترین دانشمندان و پزشکان جهان کاملا به عجایب مغز انسان پی نبردهاند. رباتها نمیتوانند ذهن انسان را درک و احساساتشان را بیان یا با دیگران همدردی کنند؛ درنتیجه، حداقل در آینده نزدیک ربات روانپزشک را شاهد نخواهیم بود.
طراحان گرافیک: طراحی گرافیک عملی تخصصی و هنری است و طراح گرافیک باید به درکی از نیازها و خواستههای مشتریاش برسد. قطعا مشتری نیازهای منحصربهفردی دارد و ماشین نمیتواند تمام آنها را درک کند؛ درنتیجه، رباتها نمیتوانند چنین مشاغلی داشته باشند.
مدیران روابطعمومی: مدیران روابطعمومی (PR) به شبکهای از روابط و تماسها وابسته هستند. آنها باید آگاهی درباره مسئلهای را افزایش دهند و سرمایهها را جذب کنند. مدیران روابطعمومی با افراد در ارتباط هستند و آنها را به مشارکت در کمپین فرامیخوانند. این نیاز موقعیتی ایمن را برای چنین شغلهایی ایجاد میکند.
توسعهدهندگان نرمافزار: توسعه نرمافزار برای انسانها کاری دشوار است. این شغل نیازمند زمان کافی و سرمایهگذاری مهارتی بر ایجاد اپلیکیشنها و نرمافزار است. ازآنجاکه مشتریها نیازهای متفاوتی دارند، محصول باید سفارشی و بینقص باشد. ربات یا هوش مصنوعی بهسختی میتواند محصولی واکنشگرا متناسب با نیازهای مشتری را طراحی کند.
مدیران پروژه: مدیر پروژه مسئولیت هدایت پروژه را از آغاز تا پایان برعهده دارد. مدیران پروژه باید روابط ثابتی با دیگران داشته باشند. رباتها یا هوش مصنوعی میتوانند تا اندازهای به مدیران پروژه کمک کنند؛ اما ربات نمیتواند این مشاغل را کاملا تصاحب کند. افزونبراین، فعالیتهایی مثل زمانبندی و برنامهریزیها بهسرعت در حال تغییر هستند و الگوی مشخصی برای آنها وجود ندارد که برای ربات درککردنی باشد.
جایگزینی انسان توسط ربات ها در آینده نوعی آزادی برای انسان است
گفتنی است اگرچه برخی با بدبینی بکارگیری ربات های هوشمند را باعث تشدید بیکاری می دانند و برخی نیز معتقدند که با آمدن تکنولوزی هوشمند انسان بیشتر می تواند با آسایش تفریح کنند، اما پرفسور«وردی» معتقد است کار و اشتغال، جوهره انسان است و انسان به اشتغال نیاز جدی دارد بنابراین باید با گشودن افق های تازه و ایجاد زمینه های اشتغال نوین این نیاز حقیقی انسان را پاسخ گفت و مدیریت خلاق انسان با بکارگیری تکنولوژی نوین و هوشمند رباتیک باید فرصت های جدید و برتر شغلی را ایجاد کند.